در طراحی پلان محوطه سازی (لنداسکیپ) و ویلا و سایر بناها معمولا از المان هایی مانند آلاچیق و پرگولا و انواع مبلمان فضای آزاد برای نشیمن و آسایش ساکنین در جوار فضای سبز استفاده می شود که البته در فضاهایی چون روف گاردن یا بام سبز و تراس گاردن ها نیز کاربرد دارد البته به کارگیری آلاچیق و پرگولا در فضاهای شهری مانند پارک و استراحتگاههای شهری و سایر محیط های اینچنینی نیز مرسوم است که ما در این مطلب به آنها نخواهیم پرداخت و تمرکز ما بر روی طراحی محوطه و لنداسکیپ ویلا و باغ و آپارتمان و امثالهم می باشد. در این یادداشت که توسط تیم فنی شرکت معماری فراکارنو تهیه گردیده قصد داریم شما را با انواع آلاچیق و تفاوت آن با پرگولا آشنا کنیم همچنین موارد فنی و نحوه تولید و نصب آنها را برای شما شرح دهیم امیدواریم تا انتهای این متن با ما همراه باشید و این مطلب برای شما مثمر فایده باشد.
برای آنکه بدانیم آلاچیق و پرگولا چه هستند و چه کاربردها وچه تفاوت ها و شباهت هایی با یکدیگر دارند در ابتدا باید انواع آنها را بشناسیم برای این امر می توانیم پرگولا و آلاچیق را در دسته بندی های متفاوتی با یکدیگر مقایسه کنیم که یکی از معمول ترین آنها از نظر متریال به کار رفته در ساخت آلاچیق و پرگولاست انواع الاچیق با مصالحی چوبی و فلزی و پلیمری و چوب پلاست ها و سازه های غشایی یا پارچه ای قابلیت طراحی و ساخت دارند گرچه آلاچیق های آماده نیز وجود دارد که نیاز به ساخت و طراحی ندارند ولی معمولا طراحی و ساخت آلاچیق و پرگولا توسط چوب های ترموود بوده و در صورتی که پوششی برای سقف در نظر داشته باشم معمولا توسط انواع سقف های شینگل و یا سقف شیشه ای قسمت مسقف پرگولا را جهت جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و یا باران و برف و سایر نزولات جوی می پوشانند از سایر موادی که برای ساخت پرگولا استفاده می شود می توان به انواع فلز مانند آهن و آلومینیوم و همینطور مواد پلیمیری و فایبر گلاس و وینیل را نام برد.
از دیرباز در معماری ایرانی باب بوده است که سرپناهی در باغ و ویلا و باغچه از جنس چوب و یا فلز و در موارد نادری توسط مصالح ساختمانی برای نشیمن در کنار طبیعت به کار گرفته می شده است که در معماری ایرانی کلاسیک به آن کلاه فرنگی یا تارَم و طارم نامیده می شد که در شکل کلاسیک آن طراحی و ساخت الاچیق به شکل یک سازه گنبدی در نظر گرفته میشده است که امروزه با وجود طرح های مدرن و جدید انواع متفاوتی از آلاچیق های گنبدی و شیب دار تا طرح های غیر شیب دار اجرا می شود.
از نظر متریال ساخت آلاچیق ها به سه روش قابل اجرا است در نوع متداول آن سازه آلاچیق از فلز و پوشش بیرونی توسط چوب های طبیعی مانند چوب راش و بلوط و گردو و کاج و یا چوب های فراوری شده مقاوم در برابر عوامل جوی مانند چوب ترموود استفاده میگردد.
نوع دوم تمام اجزای آلاچیق اعمم از سازه وستون ها و بخش های پوششی از چوب ساخته شده که برای بخش سازه از چوب های مقاوم تر و بزرگ تر و در بخش های پوششی از چوب های نازک تر بهره می گیرند که این چوب ها انواعی از چوب های طبیعی و فراور شده را در بر میگیرند.
و در نهایت آلاچیق های سازه غشایی که به آن سازه چادری هم می گویند این گونه از الاچیق ها در سالهای اخیر وارد بازار شده و یک سازه فلزی اصلی داشته که بر روی ان سازه غشایی یا چادری که از یک پارچه ثبیت شده مقاوم تولید شده قرار می گیرد.
پرگولا با اینکه هم خانواده آلاچیق است اما تفاوت های بسیار فراوانی بین این دو وجود دارد طراحی و ساخت پرگولا در فضاهای دنج و شیک روباز در باغ ها و ویلا ها و روف گاردن ها و همچنین ورودی باغ و یا مسیر عبور افراد در نظر گرفته می شود که در این صورت با نورپردازی و یا استفاده از گیاهان روند پرگولا را تزیین می کنند.
اما به صورت کلی ساختار پرگولا به این شکل است که معمولا سقف پرگولا به صورت پوشیده در نظر گرفته نمی شود و در صورتی که بخواهیم سقف را بپوشانیم از سقف های شیشه ای استفاده می کنیم همچنین پرگولا اشکال مختلفی دارد که در هنگام اجری ان حتما باید بدان دقت داشت پرگولای مستقل که از هر سو آزاد است یا پرگولای چسبیده به دیوار و یا انواع پرچین دار و شیبدار و کلاهی آن که هر یک بسته به سلیقه شما و شرایط محیطی از قابلیت اجرا برخوردارند.
ابعاد پرگولا کاملا وابسته به فضای موجود و تعداد افراد دارد و در این زمینه محدودیتی وجود ندارد در طراحی و ساخت آلاچیق و پرگولا باید حتما شرایط جوی محیط را در نظر داشت چرا که میزان وزش باد، ارتفاع پرگولا از سطح زمین و میزان نزولات جوی و مواردی از این دست بسیار حائز اهمیت بوده چرا که مثلا در صورتی که پرگولا را بر روی بام یا بالکن در روف گاردن و تراس گاردن نصب می کنید میزان وزش باد تاثیر مستقیمی بر پایداری آن خواهد داشت همچنین برای فضاهایی که نیاز به استقامت بالا دارد بهتر آنست که از سازه فلزی که محکم ترین سازه است استفاده شود و در سایر شرایط میتوان از سازه های چوبی و آلومینیومی و فایبرگلاس و غیره نیز بهره گرفت.
تفاوت پرگولا با آلاچیق در واقع در نوع کاربری و ساختار مهندسی این دو است زیرا از قدیم آلاچیق سرپناهی برای افراد در طبیعت بوده تا آنها را از شرایط جوی مصون دارد از همین رو آلاچیق ها مسقف و اغلب شیب دار ساخته شده تا برف و باران به قسمت نشیمن راه پیدا نکند و از طرفی به دلیل فرم شیب دار سقف باعث تجمع و یخ زدگی آب باران و برف نشود و از سوی دیگر بدون داشتن دیوار کاربر احساس جدا بودن از طبیعت پیرامون را نداشته و از هوا و شرایط محیطی نهایت استفاده را ببرد.
اما پرگولا بیشتر جنبه زیبایی دارد و برای شرایط و فصولی مناسب است که کاربر کمتر در معرض شرایط جوی قرار دارد یا طبیعت محیط پیرامونی به شکلی است که در اکثر مواقع می توان بدون داشتن یک سقف کاملا پوشیده از نشیمن استفاده نمود و انس بیشتری با فضای اطراف داشت از اینرو پرگولا انواع متفاوتی دارد که ممکن است از یک طرف به دیوار حائل شده باشد و همچنین توسط گیاهان رونده پوشیده شده باشد حتی شما می توانید بسته به شرایط جوی محیط خود همزمان پرگولا و آلاچیق را در طراحی محوطه و فضای سبز و بام سبز خود لجاظ کنید و در موقع ریزش نزولات جوی از آلاچیق و در سایر اوقات از پرگولا بهره ببرید.