تعریف ویلا 

تعریف ویلا در طول زندگی بشر متغیر بوده چرا که اساسا نام گذاری ساختمان ها به نام ویلا امری نو محسوب می شود در زمانهای گذشته خانه های اعیان و اشراف در شهرها شبیه به همین بناهایی بوده که ما انها را ویلا می نامیم از انجا که شهر های آن دوران با داشتن جوی های جاری و باغ و گلشن چیزی شبیه به مکان ها ییلاقی امروزی ما در مناطق خوش آب و هوا بوده است اما در تعریف عصر حاضر ویلا مکانی است برای استراحت و آرامش انسان امروزی به دور از مشکلات و گرفتاری های شهری و آلودگی های محیطی از اینرو طراحی ویلا  تفاوت های ماهوی با المان هایی دارد که در طراحی ساختمان های مسکونی شهری در نظر گرفته می شود و محدودیت های زندگی شهری در طراحی ویلا را نداریم و دست معمار برای ایده های خلاقانه باز است از منظر کاربری نیز به همین منوال ابتدا باید بدانیم هدف از داشتن یک ویلا چیست! 

اصول طراحی ویلا

طراحی ویلا باید گِرد این ایده صورت پذیرد که مکانی برای آسایش و آرمیدن و دوری از معضلات زندگی شهریست در نتیجه فضا ها گسترده تر و استفاده از نور طبیعی بیشتر خواهد بود و تمرکز از بخش هایی که بر زندگی روتین یک خانواده دلالت دارد به قسمت هایی برای تفریح و گذران اوقات خوش مثل استخر، اتاق بازی، محوطه و فضای سبز، آلاچیق، روف گاردن و تراس گاردن و.. تغییر می نماید.

 طراحی ویلا یکی از مباحث پرچالش و بحث بر انگیز امروزی در بحث طراحی معماری می باشد. برای درک هر چه بهتر نحوه طراحی ویلا ابتدا به تعریف ویلا می پردازیم. ویلا ساختمانی است که از اضلاع گوناگون قابل رویت بوده و دارای نماهای طراحی شده از سمت هر یک از اضلاع ساختمان می باشد. اغلب ویلاها در خارج از شهرهای بزرگ و یا در مناطق خوش آب و هوا ساخته می شوند و به همین خاطر یکی از پر اهمیت ترین بخش های طراحی انتخاب بهترین جهت برای ویلاست تا حداکثر استفاده از عوامل طبیعی مانند سمت ورزش باد یا تابش نور خورشید و همچنین منظره و دید بنا به سوی عوامل طبیعی مثل باغ ها یا کوه ها و تپه ها یا جنگل و دریا مشخص شود طراحی ویلا در داخل شهر به ندرت پیش می آید که متناسب با ضوابط شهری هر شهر متغیر می باشد و محدودیت های خاص خود را دارد و طراح به اندازه ای که در سایر بناهای خارج از شهر امکان مانور دارد را دارا نخواهد بود. در طراحی ویلا اغلب ساختمان ویلا دارای یک مجاورت مرکزی و در اطراف توسط باغچه ها و آب نماها و گیاهان و درختان احاطه شده است گرچه مواردی نیز پیش می آید که ساختمان ویلا از این قاعده پیروی نکند که مرسوم نیست و در صورتی که ملاحضات منطقی در طراحی آن به کار نرفته باشد حتی ویلا را از حالت استاندارد خارج میکند.

تاریخچه طراحی ویلا

سابقه تاریخی ویلا را اغلب به امپراطوری رم باستان نسبت می دهند گرچه در امپراطوری ایران نیز سبک و سیاق ساختمان ها به خصوص ساختمان های اشراف و پادشاهان  به شیوه ساخت ویلا بوده است. امروزه در ایران و در فرهنگ عامیانه جاری به ساختمان های یک طبقه تا سه طبقه با دید از چهار طرف و داشتن حیاط سرسبز ویلا گفته می شود ضمن اینکه با توجه با استقرار اکثر ویلاهای ایران در شمال کشور سقف شیروانی (شیب دار) به یکی از مولفه های طراحی ویلا در اذهان عوام تبدیل گشته است که غلط است و در حال حاضر به خصوص در طراحی ویلاهای سبک مدرن کمتر از سقف های شیب دار بهره می جویند. اما از نقطه نظر معماری ، طراحی ویلا به شرایط والمان های متفاوتی وابسته بوده و در طراحی ویلا باید موارد متعددی را لحاظ نمود. المان هایی مانند سبک معماری ویلا ، شرایط جغرافیایی و آب و هوای منطقه ، میزان تابش آفتاب در منطقه ، میزان تابش آفتاب در منطقه ، شرایط استحکامی زمین ، شرایط منطقه از نظر بادخیزی و ... از مهمترین ارکان طراحی ویلا می باشد که با در نظر گرفتن این شرایط طراحی معماری ویلا و سایر ارکان ساخت و اجرای ساختمان مانند طراحی سازه یا طراحی تاسیسات و.. انجام میپذیرد که هریک تاثیر خاص خود را در طراحی و ساخت ویلا دارند به عنوان نمونه شرایط جغرافیایی هر منطقه به شکل اثر گذاری بر ساختمان و اساس طراحی یک ویلای مدرن یا کلاسیک چیرگی پیدا میکند و مثلا بالکن های خارجی در مناطق با بارندگی زیاد حتما باید مسقف ساخته شوند بر خلاف مناطق گرم و ساحلی که بالکن های واید دارند همینطور طراحی سقف و دیوار های خارجی همگی وایسته به شرایط محیطی هستند.

سبک طراحی ویلا

در بحث سبک ویلا ، معمولا ویلاها به صورت کلی و مصطلح دو سبک مدرن و کلاسیک تقسیم بندی می شوند گرچه سبک های فراوانی وجود دارد مانند سبک ویلای نئوکلاسیک، ویلا به سبک ایرانی، ویلای انگلیسی و ویلای مدیترانه ای و یا ویلا به سبک تلفیقی و پست مدرن و..  در طراحی ویلا بسته به اینکه ویلا به صورت دوبلکس یا طبقات کمتر و بیشتر طراحی و ساخته شود مباحث مربوط به طراحی دکوراسیون داخلی ویلا تغییر می کند. مواردی که در طراحی داخلی ویلا باید بدان اهتمام داشت ، تناسب بین فضاهای داخلی و خارجی ویلا ، ترکیب رنگ بندی ، مصالح مورد استفاده ، محوطه سازی ویلا ، استخر ، فضای سبز و ... می باشد که در صورت عدم ترکیب هر یک از موارد طراحی ویلا به صورت کامل صورت نخواهد پذیرفت.

طراحی داخلی ویلا

همانطور که در ابتدای مطالب عنوان شد با توجه به کاربری متفاوت ویلا نسبت به ساختماهای مسکونی در طراحی داخلی ویلا با محدودیت های کمتری روبرو هستیم، ساختمان ویلا از چند جهت و در فرم ایده آل از سمت تمامی اضلاع آزاد است و امکان استفاده از نور طبیعی بیشتر می شود درب ها و پنجره های اضلاع خارجی بزرگتر و از شیشه های قدی استفاده می شود سقف ویلا ارتفاع بیشتری دارد و جای کار برای طراحی داخلی بیشتر فراهم است فضا های داخلی و خارجی بسته به سبک و مدل اجرایی جدا یا پیوسته به یکدیگر هستند امکاناتی مانند اتاق بازی استخر و سونا مطبخ و آشپزخانه ها همینطور اتاق های میهمان و..دست طراح را در طراحی داخلی ویلا باز میگذارد.

ارتباط با فضاهاهای خارجی از طریق تراس یا بالکن های طبقات نیز میسر می شود و امکان فرم دهی و هارمونی فضاهای سبز با فضاهای داخلی فراهم می شود که هریک بسته به انتظارات و کاربری ساکنین طراحی می شوند

طراحی خارجی ویلا

پس از طراحی فضاهای داخلی ویلا به لند اسکیپ یا چشم انداز ویلا و فضاهای خارجی می رسیم به کارگیری طراحی محوطه و فضای سبز و باغ و باغچه ها به همراه آب نما ها و مسیر های ورودی و الملن هایی مانند باربیکیو و آلاچیق و.. همگی در یک طرح هارمونیک و همگن فضای مفرحی برای آسایش ساکنین و استفاده مناسب و لذت بخش از محیط های خارجی ویلا را در بر خواهد داشت.

در طراحی خارجی ویلا محوطه سازی اهمیت ویژه ای دارد که متناسب با دیوار های خارجی ساختمان ویلا و طراحی نمای ویلا همگی در یک تم بسته به سبک و فرم ویلای مورد نظر طراحی و اجرا میشوند.

 طراحی ویلا نیم پیلوت

در سالهای اخیر و به ویژه به علت بالا رفتن هزینه های خرید زمین، قطعات زمین هایی که برای ویلا سازی اختصاص یافته اند بعضا در متراژ های پایین تفکیک می شوند از طرفی برای کم شدن هزینه های ساخت نیز در این موارد نوع بنا را با حداقل فضا در نظر می گیرند که به همین جهت ساخت ویلای نیم پیلوت رواج بیشتری یافته است در این نوع از ویلا یک سطح نیم طبقه ای در سازه ایجاد می شود که در قسمت پایین معمولا برای فضای پارکینگ و انباری استفاده می گردد و در فضای بالا اتاق خواب و سرویس بهداشتی و.. و ساختمان ویلا با دو کد ارتفاعی نهایی شکل می گیرد.

در این شیوه ویلا سازی فضاهای اصلی در سطح همکف و فضاهای جانبی مانند اتاق مطالعه یا اتاق میهمان و اتاق خواب در نیم طبقه بالا در نظر گرفته میشود و راه ارتباطی این دو توسط پله هایی که در طراحی داخلی ویلا به صورت همگون با فضای داخلی طراحی می شود بر قرار میگردد که البته کاملا متفاوت با ویلای دو طبقه و ویلای دوبلکس است در واقع ویلای نیم پیلوت بنایی مابین ویلای یک طبقه و دوطبقه محسوب می شود البته با زیربنای کوچکتر که مناسب برای خانواده های کم جمعیت می باشد.

ویلای نیم پیلوت که ورژن اقتصادی ویلای نیم دوبلکس است در حال حاضر و به علت هزینه بالای خرید ویلا خصوصا در شمال کشور از رونق بالایی برای قشر متوسط جامعه برخوردار است و خرید و فورش ویلای نیم پیلوت در مقایسه با ویلای دوبلکس که زیربنا و مساحت بیشتری دارد به دلیل کاهش قدرت خرید قشر میانی جامعه با سهولت بیشتری انجام می پذیرد.