از دیرباز تاکنون بشر تمایل زیادی به استفاده از سنگ طبیعی در ساختمان ها و بناهای خود داشته است. سنگ طبیعی که در پوسته زمینه قرارگرفته به دلیل تنوع پوشش سطح زمین و اشکال مختلف به وجود آمدن سنگ از ترکیب رنگی بالایی بهره می برد. این ترکیب های رنگی موجود در طبیعت باعث به وجود آمدن سلایق مختلف در تهیه سنگ ساختمانی شده و همین سلایق و گوناگون در استفاده از انواع سنگ های ساختمانی در ساخت و ساز و بکار گیری آن توسط طراحان معماری در طرح های معماری خود شده است در این مطلب کوتاه ابتدا به نحوه تشکیل انواع سنگ طبیعی می پردازیم.

شکل گیری انواع سنگ ساختمانی

کلیه سنگ های موجود در طبیعت در نهایت از سه روش بدست آمده اند که در این مقاله خرد به اختصار به آنها خواهیم پرداخت

1- سنگ های آذرین (Igneous rock)

کره زمین از پنج لایه تشکیل شده که به ترتیب پوسته، گوشته (جُبه) بالایی، گوشته (جبه)، هسته بیرونی و هسته درونی هستند همه موجودات زنده دنیا در نازک ترین لایه یعنی پوسته زندگی میکنند. بخشی از گوشته زمین به دلیل دمای بالا به شکل مایع و نیمه جامد است که در اثر فشار های درونی زمین و حرارت بعضا به شکل فوران آتشفشنانی به سطح یا پوسته زمین می رسد، گدازه های این فوران به مرور زمان و در اثر از دست دادن حرارت سخت شده و سنگهای اذرین بیرونی را تشکیل میدهند بخشی از این کدازه های اتشفشانی نیز در داخل مسیر آتشفشان و با سرعت کمتری سرد شده و تبدیل به سنگهای آذرین درونی می گردند از مهم ترین سنگهای آذرین درونی به سنگ گرانیت و از مهم ترین سنگهای آدرین بیرونی بازالت می توان اشاره داشت که در طراحی معماری و ساختمان به ویژه در پوشش نمای ساختمان یا کف و دیوارها کاربرد فراوانی دارند.

2- سنگ های رسوبی (Sedimentary rock)

گونه دیگری از سنگ هایی که هر روزه آنها را در نمای بناهای شهری و. مشاهده می کنیم در ابتدا شن و ماسه ها و سنگ هار ریزی بوده اند که توسط باران و سیلاب ها از نقاط مرتفع شسته شده و به کف رودخانه ها منتقل شده اند و بر اساس چگالی خود مسافتی را در رودخانه طی کرده و در انتها ته نشین یا رسوب میکنند که به انها رسوبات آبرفتی گویند اما ریز ترین و سبک ترین این رسوبات با سرازیر شدن رودخانه به دریاها به کف دریاها و اقیانوس ها رفته و در آنجا رسوب میکنند مانند ماسه های لب سواحل دریا و این عمل در طی میلیونها سال تکرار میشود و هر بار رسوبات جدیدی بر روی رسوب های پیشین مینشینند، با گرم شدن زمین و خشک شدن دریاها این رسوبات ریز تحت فشار وزن رسوبات بالاسری تبدیل به سنگ های رسوبی شده که امروزه بخش زیادی از صنعت ساختمان و معماری را در بر میگیرد متنند انواع ماسه سنگ که در پوشش کف و دیوارهای خارجی مورد استفاده قرار میگیرند.

3- سنگ های دگرگونی (Metamorphic rock)

سنگهای دگرگونی تنوع بالایی دارند و بیشترین مصرف سنگ در ساخت و ساز از این نوع سنگ است. زمانی که سنگهای رسوبی یا آذرین تحت دما و فشار بالا قرار میگیرند یا در مجاورت آبهای اسیدی یا ضربات شدید ناگهانی قرار میگیرند به مرور خاصیت ابتدایی خود را از دست داده و متبلور شده و تبدیل به سنگ دگرگونی میشوند مثلا گرافیت که یک ماده نرم حاصل از چوبهای پوسیده در کف مرداب است در اثر دفن شدن زیر مواد و حرارت بالا به الماس که یک سنگ بسیار سخت است تبدیل می گردد از انواع سنگ دگرگونی که در معماری بنا به کار گرفته شده انواع سنگ مرمریت مانند سنگ دهبید یا سنگ مرمر، سنگ تراورتن و.. میتوان نام برد.

سنگ کف ساختمان از تنوع بالایی برخوردار است. برای استفاده از سنگ کف در ساختمان نوع کاربری بسیار مهم است.مثلا سنگ کف گرانیت به راحتی قابل نظافت و برق انداختن است اما سنگ تراورتن کاملا به صورت مات می باشد و بیشتر شکل طبیعی به خود دارد. همینطور به لحاظ مقاومت سنگ کف ساختمان، انواع سنگ ساختمانی و تزئینی مقاومت متفاوتی دارند مثلا سنگ گرانیت دارای مقاومت بالا می باشد اما سنگ تراورتن جهت به کارگیری در پوشش کف مقاومت پایین تری دارد. سنگ کف مرمریت تنوع رنگی بالایی دارد یا سنگ کف ماسه سنگ از تنوع رنگی کمتری برخوردار است. سنگ های کف ساختمان که تخلخل بیشتری دارند مانند سنگ کف تراورتن و سنگ ماسه سنگ خاصیت جذب آب بالاتری دارند و سنگ های کف مانند سنگ کف مرمریت و سنگ کف مرمر و سنگ کف گرانیت از جذب آب کمتری برخوردار می باشند به لحاظ قیمت نیز انواع سنگ کف قیمت های متنوعی دارند.

سنگ کف ساختمان غیر از رنگ بندی و میزان تخلل از نظر وجود رگه در سنگ نیز رده بندی دارد سنگ کف مرمریت یکی از سنگ های ساختمانیست که دارای رگه های بیشماریست وجود رگه در سنک کف و به خصوص سنگ مرمریت دو حالت متضاد به خود میگیرد، رگه هاس سنگ کف مرمریت باعث زیبایی سنگ و هرچه رگه سنگ مرمریت خوش رنگ تر سنگ مرمریت زیباتر و در کل سنگ کف ساختمان شما زیباتر خواهد بود از طرفی وجود رگه در سنگ کف ساختمان باعث کاهش عمر سنک کف میگردد ازاینرو در سنگ های ساختمانی رگه دار علی رغم زیبایی کمتر استفاده میکنند در انواع سنگ های ساختمانی کف ساختمان سنگ گرانیت کمترین رگه را داراست تقریبا سنک گرانیت کف ساختمان فاقد رگه و یکدست با بلورهای مشکی و خاکستریست در عین حال سنگ گرانیت تنوع رنگی پایینی نسبت به سنگ تراورتن و سنگ مرمریت داراست سنگ کف تراورتن نیز هم دارای تنوع رنگی بالا و هم از رگه های زیادی برخوردار هست.