طراحی برج باغ

برج باغ چیست؟ بحث طراحی برج باغ از کجا شروع شد؟

برای اینکه بدانیم برج باغ چیست و طراحی برج باغ چه مشخصات و ویژگی هایی دارد ابتدا باید تاریخچه برج باغ در ایران را بررسی کنیم و سپس به بررسی طراحی برج باغ در دنیا بپردازیم و بدانیم چرا بجای طراحی پلان آپارتمان مسکونی بحث طراحی برج باغ به وجود آمده و تفاوت اجرای ساختمان مسکونی با برج باغ چیست و سوالات بسیار دیگری مانند مشخصات برج باغ و تعداد طبقات و متراژ واحد ها و میزان عرصه وعیان و.. را مورد کنکاش قرا دهیم با ما همراه باشید تا در این مطلب که توسط آتلیه معماری فراکارنو تهیه شده است مبحث جنجالی برج باغ در ایران و خصوصا در شهر تهران را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.

دوران شهرسازی مدرن و امروزی از ابتدای سده سیزده خورشیدی و با روی کار آمدن خاندان پادشاهی پهلوی آغاز گردید و در طی این سالها با تاسیس شهرداری ها و تهیه نقشه های جامع شهری تغییرات بنیادی درشهرهای بزرگ ایران از جمله دارالخلافه (پایتخت) آن روزهای کشور یعنی تهران به وجود آمد و در ادامه و با روی کار امدن پهلوی دوم شهرسازی در ایران و خصوصا پایتخت از ابتدای دهه سی به بعد سرعت بالایی به خود گرفت و کم کم  سر وکله ساختمان های بلند مرتبه و هتل ها و رستوران ها و مجموعه های فرهنگی و هنری و سینما و تئاتر و شهربازی و.. که تا پیش از آن در تهران محلی از اعراب نداشتند پیدا شد.

با گسترش شهرنشینی و شهرسازی نوین و بلند مرتبه سازی های تجاری و اداری آرام آرام آپارتمان سازی و برج سازی مسکونی نیز رواج یافت در آن دوره برج های مسکونی را به همین نام می شناختند و اصطلاح برج باغ هنوز متداول نبود از ساختمان ها و برج باغ های طراحی شده در آن دوره می توان به ساختمان های A.S.P  و برج های مسکونی لویزان و آپارتمان های شهرک اکباتان و.. در تهران اشاره کرد.

این روند در شهرهای بزرگ ادامه پیدا کرد تا ابتدای دهه هشتاد خورشیدی که دو دوران شورای شهر دوم مصوبه ای تحت عنوان برج باغ ها در سند طرح جامع تهران به تصویب رسید تا آن زمان باغ های شهر تهران اجازه ساخت مسکونی نداشتند و با توجه به افزایش قیمت زمین و آپارتمان مسکونی باغ های فراوانی خصوصا در مناطق شمالی شهر تهران واقع شده بودند که از نظر ارزش ریالی از یک ساختمان مسکونی یا اداری کوچک به سبب عدم اجازه ساخت نیز بهای پایین تری داشتند.

طی مصوبه طراحی و اجرای برج باغ به این باغ ها اجازه داده شد حداکثر سی درصد از مساحت زمین را به احداث برج باغ تا حداکثر 13 طبقه مسکونی مجوز ساخت داشته باشند از این تاریخ به بعد بحث طراحی برج باغ در تهران رونق گرفت و آنچه امروزه ما در ایران به نام برج باغ می شناسیم در واقع خروجی این مصوبه است که تا سال 1396 ادامه پیدا کرد حال با ارائه این مقدمه و شناخت نسبی به بحث طراحی برج باغ در تهران به تعریف متدوال طراحی برج باغ در معماری می پردازیم.

طراحی برج باغ از منظر معماری شهری

انسانها در طول تاریخ همواره با طبیعت پیرامونی خود در ارتباط بوده و بزرگترین تمدن های بشری در نواحی قابل کشاورزی و اطراف رودخانه ها و دریاها و دره ها شکل گرفته اند از اینرو با افزایش جمعیت شهرها و آپارتمان نشینی انسان ها ارتباط خود را با عوامل طبیعی و محیط زیست کمتر و کمتر دیدند که این خود عوارض بسیاری مانند افسردگی و انواع بیماری های ناشی از آن پدید اورد در پی این اتفاق ها در علم معماری پدیده ای به نام ساختمان های سبز و یا ارگانیک بر پایه معماری پایدار مطرح گردید که فلسفه وجودی ان پیوند دوباره انسان با طبیعت بود.

در این شیوه از معماری با طراحی برج باغ ارگانیک یا سبز این پیوند گسسته شده دوباره و در اِشلی حداقلی برقرار می شود در طراحی برج باغ فضای محوطه نسبت به آپارتمان های مسکونی و محوطه سازی های معمول گسترده تر است در طراحی نمای برج باغ تراس های بزرگ با پوشش سبز طراحی شده و روف گاردن و تراس گاردن ها همگی با پوشش گیاهان و بعضا درختان خاص طراحی و اجرا میشود.

و مانند سایر واحد های مسکونی فضای سبز آپارتمان محدود به محیط های مشاع مانند محوطه واحد مسکونی و یا روف گاردن نیست و در طراحی واحد مسکونی و در بالکن های آن از گیاهان و پوشش سبز به انحای مختلف مانند گلدان ها و باغچه های کوچک و گلخانه های خانگی تا دیوار های سبز (Green Wall) استفاده می شود تا ارتباط ساکنین با طبیعت حفظ شود.

در طراحی برج باغ و از ابتدای شروع پروسه طراحی کوشش بر آن است که به کارگیری گیاهان در بخش های مختلف ساختمان در اولویت باشد از طراحی پلان محوطه سازی گرفته تا لابی و روف گاردن و بالکن ها همگی از این اصل تبعیت میکنند به همین دلیل معمولا متراژ واحد های مسکونی برج باغ ها بزرگ در نظر گرفته شده و ترجیحا برج باغ باید دارای نماهای مختلف باشد و از طرفین آزاد در نظر گرفته شود که بتوان در جهت های مختلف بالکن ها و تراس گاردن های سبز طراحی کرد سایر آیتم هایی که این روزها در طراحی برج باغ ها می بینیم بخش های ثانویه ای می باشند که برای راحتی کاربران دیده شده است و اگر در طراحی برج باغ در نظر گرفته نشده باشند نیز همچنان برج باغ از اصالت خود برخوردار می باشد. این بخش ها شامل زمین بازی و باشگاه و یا فروشگاههای تجاری و استخر و محیط های اینچنینی است که معمولا با توجه به مساخت بالای زیربنای برج باغ ها و جمعیت نسبتا بالا به خاطر تعداد طبقات زیاد پیش بینی می شوند گرچه از اصول طراحی برج باغ به شمار نمی روند و در صورت نبود این موارد خدشه ای به طراحی برج باغ وارد نیست.

اخذ مجوز ساخت برج باغ

مهم ترین عامل برای ساخت و اجرای برج باغ اخذ مجوزساخت از سوی شهرداری هاست که همانطور که ذکر شد از سال 1396 تا کنون این مجوز ساخت در تنها موراد خاص و با بررسی کمیسیون های مربوطه در شهرداری ها ارائه میگردد و در حال حاضر طرح خانه باغ جایگزین آن شده است که طبق طرح خانه باغ در باغ های تا مساخت سه هزار متر مربع تا پانزده درصد از مساخت زمین اجازه ساخت تا دو طبقه را خواهد داشت و در باغ های با مساحت بیش از سه هزار متر مربع مجوز ساخت سه طبقه واحد مسکونی تا حداکثر 15  درصد از مساحت کل باغ را دارا خواهند بود این تصمیم ها در پی آن اخذ شد که در طی مدت اجرا شدن مصوبه طراحی برج باغ ها تخلفات بیشماری صورت گرفت و بیش از یکصد و سی هکتار از باغ های شهر تهران به صورت غیر قانونی به واحد مسکونی تبدیل شدند.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده و گامی باشد درجهت رعایت مسائل مربوط به منابع طبیعی و محیط زیست پیرامونی ما تا حداقل آسیب های کمتری بر پیکر نحیف آن وارد شود.