احتمالا شما هم با عناوینی مانند شرکت طراحی ویلا به صورت تخصصی و یا طراحی تخصصی ویلا و شعارهایی مانند این برخورده باشید نکته جالبی که در برخی از این مجموعه های طراحی معماری و گروه های معماری به آن بر می خوریم شعاری است که به عنوان مزیتی رقابتی خود آن را عنوان می کنند و آن این است که این شرکت ها یا مجموعه های معماری و ساختمانی قدرت خود را در صرف پرداختن به بحث طراحی و اجرای ویلا دانسته و تاکید دارند که در سایر زمینه های معماری فعالیتی ندارد و تمام توان خود را صرف طراحی ویلا به صورت تخصصی می نمایند.
نکته جالب اینجاست که عدم پرداختن به سایر امور طراحی معماری که به طور معمول یک شرکت طراحی معماری باید به آن بپردازد نظیر طراحی نمای ساختمان یا طراحی داخلی ساختمان و طراحی سازه ساختمان و طراحی تاسیسات و.. نقطه قوت آنها محسوب شده و با توجه به تمرکز بر یک مورد خاص (طراحی ویلا) عنوان می نمایند که نتیجه و حاصل کار انها کیفیت بالاتری نسبت به شرکت های معماری در پی خواهد داشت.
برای درک آکادمیک این موضوع باید بدانیم رشته معماری بر دو اصل کلی بنا شده است
علوم مهندسی و ریاضی
در علم معماری برای محاسبه دقیق ابعاد و شکل و فرم و هندسه طراحی پلان معماری مطابق سایر علوم مهندسی دورس ریاضی و فیزیک آموزش داده می شود که معمار با دانستن این مهارت ها اقدام به محاسبات مختلفی مانند ارتفاع نهایی ساختمان که در طراحی ساختمان های شهری بسیار حائز اهمیت است و یا ابعاد پلان اندازه گذاری و جانمایی پارکینگ و ستون ها و.. می نماید که یکی از مهمترین بخش های کار یک مهندس معمار است چرا که در صورتی که ساختار مهندسی یک طرح دچار ایراد باشد ذوق و قریحه و میزان خلاقیت بکار رفته در ان طراحی از درجه اعتبار ساقط خواهد بود زیرا طراحی مذبور قابلیت اجرا ندارد و صرفا به یک نقاشی زیبا می ماند تا یک طرح مهندسی قابل اجرا از اینرو باید دقت داشت قبل از هر چیز معماری یک رشته فنی است که پیش نیاز آن داشتن دانش فنی و مهندسی می باشد.
درک مفاهیم هنری و زیبایی شناسی
اصل دوم در معماری که بر جنبه های آرتیستیک و ذوق و خلاقیت هنری معمار تاکید دارد آموزش سبک ها و مفاهیم هنری است که خود از علوم انسانی مانند فلسفه هنر و مشتق شده است به طوری که اکثر سبک های معماری ریشه در علوم انسانی و سپس سبک های هنری مشتق شده از این علوم انسانی دارد به عنوان مثال در در سالهای پایانی قرن هجدهم میلادی اندیشمندانی چون جان استیوارت میل که یک متفکرو اقتصاد دان بود نظریه اقتصاد نئوکلاسیک پدید امد و به دنبال آن و در مقابله با سبک کلاسیک، ادبیات نئوکلاسیک و معماری نئوکلاسیک یکی در پی دیگری پدید آمدند که مثلا یکی از نتایج آن طراحی ویلا نئوکلاسیک یا طراحی نمای نئوکلاسیک است پس می بینیم که هر طرح و سبکی در معماری پشتوانه ای علمی و هنری در خود دارد.
بنابراین در می یابیم که علم مهندسی معماری خود متاثر از جنبه های فرا معمارانه ایست که در پی پیدایش آنها شکل گرفته است حال به موضوع اصلی این مقاله می پردازیم.
تا اینجا دانستیم که چه پیشینه و تفکراتی در پشت یک سبک یا شیوه معاری وجود دارد حال اگر بخواهیم این پدیده را با تخصص گرایی به آن مفهومی که در ابتدای مطلب عنوان شد (طراحی تخصصی ویلا و..) باید بگوییم جنبه های مختلف طراحی معماری مانند طراحی نمای ساختمان مسکونی در محیط شهری یا طراحی داخلی یک آپارتمان و یا طراحی محوطه ویلا و مثال هایی از این دست همه و همه جزئی از کل معماری هستند و زمانی که ما با به کار بردن شرکت طراحی ویلا به عنوان تنها تخصص یک مجموعه سخن به میان می اوریم در واقع این نکته نقطه ضعف محسوب میگردد و نه نقطه قوت برای روشن شدن این موضوع به بررسی یکی از المان های موجود در ساختمان به نام طراحی تراس گاردن (Terrace Garden) خواهیم پرداخت.
همانگونه که تا پیش از این ذکر شد طراحی معماری یک کل است که با جزئیات مختلف تشکیل شده که تنها یکی از این موارد شرکت طراحی ویلا است حال اگر یک مجموعه صرفا بر روی یک بخش از این کار تمرکز کند از سایر جنبه های معماری دور خواهد ماند چرا که طرح های معماری به صورت پیوسته در بناهای مختلف با تغییراتی و یا بدون تغییرات اساسی به کار میروند.
به عنوان نمونه در سالهای اخیر و در ابتدا در برج های اداری و مسکونی که امکان داشتن بالکن های بزرگ و بیرون زده از سازه اصلی بنا را داشتند قسمتی به نام تراس گاردن احداث شد که برای بشر مدرن امروزی که فرصت دائمی برای استفاده از طبیعت ندارد محیطی سرسبز و با نشاط در محل کار و یا زندگی او فراهم شود در ابتدا این امر مختص به برج ها و آپارتمان های شهری بود و کم کم طراحان ساختمان های شهری اقدام به گسترش آن به ویلاها و ساختمان های کوچک تر نمودند.
در اینجا متوجه می شویم که مثلا اگر معمار ساختمان شهری صرفا بر همین موضوع اصرا داشت هرگز در طراحی ویلا این موضوع گسترش پیدا نمی کرد و این خود گواهی بر این مدعاست که شرکت طراحی ویلا یا تخصص طراحی ویلا یا هر نوع بنای دیگری به صورت منفرد، تنها شما را از دانستن طراحی به روز و به کارگیری طرح های گوناگون و جدید در کارهای خود عقب نگه خواهد داشت و خلاقیت و تجربه کارهای نو را از شما سلب خواهد کرد.
موضوعاتی چون طراحی تخصصی ویلا که فقط بر یک جنبه تکیه دارد در معماری امروز جایگاهی ندارد و معمار باید ترکیبی از علوم فنی و خلاقیت داشتن در هر بخش از کار خود را داشته باشد و ایده و الهام گرفتن از ساختمان های ویلایی یا شهری و اداری و.. این ایده ها را در بناهای مختلف بر حسب شرایط و ویژگی های خاص آن پروژه به کار گیرد.
یکی دیگر از معضلاتی که این موضوع نگاه تخصصی غلط به یک جنبه از معماری در پی دارد سیل پروژه های کپی شده و به دور از دانش و علم طراحی روز است این نگاه که شرکت معماری ویلا به این پدیده دارد اساسا تفکری غلط بوده مگر آنکه صرفا حربه ای تبلیغاتی برای بنگاه مربوطه باشد در غیر اینصورت عایداتی جز دور ماندن از خلاقیت های هنری در پی نخواهد داشت.
یک معمار می تواند با الهام از المان هایی که در طراحی نمای ساختمان شهری گرفته همان المان ها را در اشل و ابعادی متفاوت مثلا در طراحی نمای ویلایی به کار گیرد چرا که بخشهای مختلف معماری همواره به یکدیگر مرتبط بوده و نمی توان با نگاه جزیره گونه به آنها نگریست.