معماری بیونیک چیست و چه ویژگی هایی دارد؟!

واژه بیونیک از پیوستن دو واژه بیولوژی (Biology) و تکنیک (technic) به وجود آمده که بیولوژی به معنای علم زیست شناسی و تکنیک نیز به معنای فن و مهارت می باشد و ترکیب این دو واژه زیست فن یا زیستي مبتنی بر فن و مهارت را پدید می آورد در واقع معماری بیونیک (Bionic architecture) بر الهام از فرم های طبیعی که در زیستگاه ما یعنی جهان پیرامونی امان پراکنده است تمرکز دارد و دلیل آن نیز بخشیدن روح به سازه هایی است که به دست بشر ساخته می شود و با این کار به نوعی فرم و شکل کلی دنیا به صورت طبیعی باقی خواهد ماند و از طرفی ساختمانها و سازه هایی که بشر دست به خلق آنها می زند دارای حیات خواهند بود و زنده جلوه میکنند چرا که تمامی ساختار معماری آنها از طبیعت موجود در پیرامون انسان تشکیل شده است در این مقاله خرد که توسط تیم شرکت معماری فراکارنو گردآوری شده سعی بر آن داشتیم تا آشنایی مختصری در حد حوصله کاربران محترم با این دانش نو پا داشته باشیم تا همه تشویق به مطالعه در این خصوص شویم امیدواریم که تا انتهای این مطلب با مت همراه باشید و این نوشته برای شما سودمند باشد.

تاریخچه و قدمت معماری بیونیک

در میانه قرن بیستم میلادی ایده معماری بیونیک توسط پزشک و سرهنگ بازنشسته ارتش آمریکا جک.ایی. استیل (Jack Ellwood Steele) برای اولین بار عنوان شد و علم بیونیک به صورت عام و شامل کلیه ماشین ها و سیستم هایی که بر پایه الهام گیری از طبیعت و زنده بودن روح طبیعت در آنها بود بنیان گرفت اما اگر بخواهیم به دوره رشد و شکوفایی معماری بیونیک بپردازیم بایستی قرن بیست و یکم را اوج شکوفایی و ظهور و بروز این علم نو در زندگی بشر نامید  زمانی که جهان هستی در اثر فرآیند های صنتعی و از بین بردن منابع دنیا و جهانی شدن (globalization) به حد انفجار رسیده و چاره ای جز بازگشت به طبیعت برای بشر باقی نمانده است در واقع میشه گفت هم اکنون ما در ابتدای مسیر معماری بیونیک در زمان حاضر هستیم و روز به روز با جدی تر شدن بحث های تغییرات اقلیمی (climate change) و از بین رفتن منابع زمین و انتشار گازهای گلخانه ای و تولید کربن یکی از حرکت های نمادین در این جهت را می توان معماری بیونیک و به طور عام علم بیونیک عنوان داشت.

هدف از معماری بیونیک چیست؟

اگر بخواهیم به فلسفه معماری بیونیک و در نهایت هدف و غایت آن پی ببریم باید بدانیم اصولا چه فوایدی از این کار حاصل می شود بنابراین در ابتدا به دلایل و فلسفه وجودی معماری بیونیک می پردازیم و در نهایت اثرات و نتایج آن را برسی خواهیم نمود.

فلسفه وجودی معماری بونیک بخشیدن روح و زندگی درپیکره یک سازه است و ایجاد یک همگونی بین آنچه در طبیعت به طور خدادادی وجود دارد و آنچه ساخته و پرداخته دست انسان است به عنوان مثال در بحث طراحی نمای ساختمان مسکونی در علم معماری بیونیک تفاوتی است بین دو ساختمان مشابه یکی با نمای کلاسیک یا مدرن معمول در ساختمان ها و نمایی که مثلا با لهام از برگ درخت موز طراحی شده در مورد اول شما هیچ ایده و طرحی از طبیعت در بنای مورد اشاره نمی بینید و صرف نظر از زیبایی شناسی یا استاندارد بودن کار داشتن روح و زنده بودن را در آن نمی یابید اما در طراحی نمای بیونیک ساختمان زندگی و داشتن طراوت طبیعت در کار نمایان است و بر اساس اصل و فلسفه علم بیونیک که اشاره به این موضوع دارد که با زنده بودن محیط زیست یکپارچگی کامل با طبیعت نیز شکل میگیرد نتیجه نهایی کار حاصل میگردد.

کاربرد معماری بیونیک در بخش های مختلف معماری ساختمان

علم معماری بیونیک با اینکه دانشی نو پا محسوب می شود اما ریشه هایی در گذشته نیز دارد مثلا اختراع هواپیما در تلاش های نخستین آن از لئوناردو داوینچی گرفته تا کلمنت آدر و در نهایت برادران رایت با الهام از ساختار فیزیکی خفاش صورت پذیرفته بود اما در بحث طراحی معماری باید گفت که کاربرد معماری بیونیک در تمام بخش های معماری از جمله طراحی نمای ساختمان، طراحی دکوراسیون داخلی و حتی طراحی محوطه و فضای سبز و سایر موارد ظهور و بروز دارد و همینطور در بحث طراحی سازه ساختمان یکی از بنیادی ترین بخش هایی است که با استفاده از علم بیونیک سنگ بنای اولیه یک سازه را بر اساس طرح های موجود در طبیعت پایه ریزی می توان نمود.

بنابراین نمی توان طراحی بیونیک را به مواردی خاص در علم مهندسی معماری تقلیل داد چرا که شما در بحث طراحی و اجرا در تمامی اجزای داخلی و بیرونی بنا اعم از سازه های بیرونی تا جزئیات طراحی داخلی همواره این امکان را دارید تا در طرح های خود از عناصر موجود در طبیعت کمک گیرید و به کار خود روح و زنده بودن را القا نمایید.